Một số giáo viên, học sinh cho rằng việc miễn thi Ngoại ngữ nếu có chứng chỉ IELTS 4.0 và quy đổi thành điểm 10 là không chính xác và không công bằng.

Theo hướng dẫn tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023, học sinh lớp 12 cần làm bốn bài thi gồm Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ cùng bài Khoa học tự nhiên hoặc Khoa học xã hội. Trong đó, thí sinh có chứng chỉ IELTS 4.0 hoặc tương đương sẽ được miễn thi môn Ngoại ngữ. Ngoài ra, các em được tính điểm 10 môn này trong xét tốt nghiệp.

Tuy nhiên, việc này đang gây tranh cãi khi nhiều người cho rằng việc quy đổi từ 4.0 IELTS thành điểm 10 thi tốt nghiệp là không hợp lý, thiếu công bằng.

Quy định IELTS 4.0 được miễn bài thi môn Ngoại ngữ trong xét công nhận tốt nghiệp THPT có từ năm 2016. Trước đó, mức được miễn tối thiểu là IELTS 3.5.

PGS.TS Lê Kim Anh, Phó hiệu trưởng trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho hay theo quy đổi tương đối, IELTS 4.0 tương đương trình độ tiếng Anh B1 (trung cấp) trong Khung tham chiếu ngôn ngữ chung châu Âu (CEFR). Thông tư ban hành Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam quy định trình độ B1 tương đương với bậc 3/6. Đây cũng là mức học sinh học hết chương trình THPT theo chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 phải đạt được.

Còn theo Đề án Ngoại ngữ quốc gia, học sinh lớp 12 thi tốt nghiệp THPT năm nay cần đạt mức A2, tốt nghiệp đại học mới cần B1. Như vậy, khi xây dựng quy chế thi tốt nghiệp THPT, Bộ Giáo dục và Đào tạo căn cứ vào chuẩn đầu ra với học sinh để đưa ra quy định miễn bài thi Ngoại ngữ ở mức IELTS 4.0 hoặc tương đương.

Bậc B1 trong CEFR mô tả người học có thể diễn đạt một cách hạn chế quan điểm trong các vấn đề văn hóa hoặc đưa ra lời khuyên trong những lĩnh vực quen thuộc, hiểu được những thông báo, chỉ dẫn cộng đồng. Thí sinh đọc hiểu được các bài báo,

thông tin hàng ngày; hiểu được ý chính của các văn bản trong lĩnh vực quen thuộc; có thể viết thư hoặc ghi chú ý chính những vấn đề quen thuộc hoặc những chủ đề có thể đoán trước.

Còn vởi IELTS, thí sinh ở mức 4.0 IELTS được đánh giá sử dụng tiếng Anh hạn chế. Người học có sự thành thạo cơ bản trong tình huống quen thuộc nhưng có khó khăn trong việc sử dụng ngôn ngữ phức tạp. Ví dụ ở kỹ năng Nói, người học chưa đạt độ trôi chảy, từ vựng và cấu trúc câu còn đơn giản, còn bị lặp lại. Ở kỹ năng Viết, thí sinh thực hiện nhiệm vụ một cách tối thiểu, trình bày được ý chính nhưng chưa sắp xếp được mạch lạc, từ vựng và cấu trúc còn hạn chế.
 

Phổ điểm thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Anh năm 2022. Nguồn: Bộ Giáo dục và Đào tạo

Nhưng cô Nguyễn Thị Huyên, giáo viên tiếng Anh, trường THPT Lê Lợi, quận Hà Đông, Hà Nội, cho rằng việc tính 10 điểm cho thí sinh có IELTS 4.0 cần được cân nhắc lại. Cô giải thích việc quy đổi là không tương đương và không hoàn toàn chính xác vì bài thi IELTS kiểm tra 4 kỹ năng (thực hành), còn thi tốt nghiệp THPT chú trọng ngữ pháp, từ vựng (lý thuyết).

"Việc thần thánh hóa chứng chỉ quốc tế như IELTS tạo ra sự không công bằng, nhất là với những học sinh vùng khó khăn. Hơn nữa, học sinh trên lớp cũng không còn chú ý học để thi tốt nghiệp như xưa nữa vì tâm lý đã đi học IELTS", cô Huyên nói.

Cô Dương Thị Hương, giáo viên tiếng Anh, trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, Điện Biên cũng đồng tình. Cô cho hay nhiều học sinh thi IELTS đạt 7.0-7.5 nhưng làm bài thi Tiếng Anh tốt nghiệp THPT chỉ trên 9, không thể đạt 10.

Mức quy đổi giữa các trường cũng khác nhau, nhưng thường từ 5.5 IELTS trở lên được xét tương đương 8-10 điểm môn Tiếng Anh. Do đó, việc tính điểm 10 cho thí sinh đạt 4.0 IELTS để xét tốt nghiệp gần như không gây ra sự bất bình đẳng với phương xét điểm thi tốt nghiệp vào các trường đại học.

Nếu muốn dùng phương thức này, theo ông Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo, thí sinh đã hưởng quyền miễn thi Ngoại ngữ vẫn được đăng ký thi môn này để lấy điểm xét tuyển.

Nguồn VnExpress